Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kętrzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2024r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Małgorzata Kłek
Protokolant:	Starszy sekretarz sądowy Żaneta Kowalska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2024 r. w K.

sprawy z powództwa W..pl (...). z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko E. C.

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powoda W..pl (...). z o.o. z siedzibą w W. na rzecz pozwanej E. C. kwotę 917 (dziewięćset siedemnaście) złotych z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 646/24 upr

UZASADNIENIE

Powód W..pl (...). z o.o. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej E. C. kwoty 2.014,45 zł wraz z dalszymi odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 18.05.2024 r. do dnia zapłaty:

- od kwoty kapitału, tj. 1.172,88 zł;

- od kwoty prowizji, tj. 540,00 zł

Ponadto wniósł o zwrot kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej według norm przepisanych. Jako datę wymagalności roszczenia powód wskazał 26.12.2023 roku. W uzasadnieniu powód wskazał, że wierzytelność dochodzona pozwem wynika z zawartej pomiędzy pozwaną a W..pl. (...). z o.o. Ramowej Umowy Pożyczki numer (...). W umowie powód zobowiązał się do udzielania stronie pozwanej pożyczki na cele konsumpcyjne, niezwiązane z działalnością gospodarczą, na okres 42 miesięcy, natomiast strona pozwana zobowiązała się do spłaty pożyczki na warunkach określonych w treści umowy. Strona powodowa wypłaciła stronie pozwanej środki w wysokości 1.200 zł w dniu 09.06.2023 r.

Strona pozwana dokonała spłat z tytułu zawartej umowy pożyczki w łącznej wysokości 58,39 zł. W następstwie braku wywiązania się przez stronę pozwaną z dokonywania wpłat we wskazanych w umowie terminach i warunkach, powód dokonał wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia. Wypowiedzenie skutkowało postawieniem w stan wymagalności pozostałej do spłaty kwoty pożyczki, której strona powodowa dochodzi pozwem.

W odpowiedzi na pozew pozwana E. C. wniosła o oddalenie powództwa w całości, w tym także poprzez oddalenie powództwa na posiedzeniu niejawnym w oparciu o treść art. 191 ¹ kpc z uwagi na oczywistą bezzasadność powództwa. Ponadto wniosła o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwana zaprzeczyła wszystkim okolicznościom przytoczonym w pozwie, poza wyraźnie przyznanymi, jak również oświadcza, iż kwestionuje swoją odpowiedzialność zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwana zaprzeczyła w szczególności, jakoby zawarła z pożyczkodawcą umowę kredytu konsumenckiego na warunkach opisanych w wydruku umowy pożyczki nr (...) z dnia 11 lutego 2020 r. Zaprzeczyła również, jakoby wyrażała zgodę na zawiązanie takiego stosunku na odległość oraz, że doręczony został jej trwały nośnik zawierający zapis kontraktu przedstawionego w wydruku umowy pożyczki. Podniosła zarzut braku legitymacji procesowej biernej oraz zarzut nieudowodnienia roszczenia.

Pismem procesowym z dnia 28.10.2024 r. powód odniósł się do zarzutów pozwanej, podtrzymując swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

E. C. wykorzystując środki komunikacji elektronicznej zawarła z W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. ramową umowę pożyczki nr (...), dotyczącą warunków udzielania pożyczek Krótkoterminowej lub Ratalnej w serwisie w. (...).

W tabeli kosztów dołączonej do umowy określone zostały informacje na temat prowizji związanych z wypłatą i przedłużaniem terminu spłaty oraz kosztów związanych z nieterminową spłatą, wysokości odsetek.

(dowód: ramowa umowa pożyczki – k. 15-18, tabela kosztów – k.19)

W ramach umowy ramowej powód w dniu 09.06.2023 r. wypłacił pozwanej kwotę 1.200 zł. Ustalona została prowizja za udzielenie pożyczki w wysokości 540,00 zł, odsetki zostały ustalone na kwotę 718,45 zł. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 1.258,45 zł, natomiast całkowita kwota do zapłaty wyniosła 2.458,45 zł. Pożyczka miała być spłacona w 42 miesięcznych ratach po 58,39 zł, przy czym ostania rata wynosiła 64,46 zł.

(dowód: wydruk formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki - k. 25-26, potwierdzenie wypłaty - k 28-30, potwierdzenie przelewu - k. 27)

Na poczet zadłużenia E. C. w dniu 21.07.2023 r. dokonała wpłaty w wysokości 58,39 zł.

(dowód: potwierdzenie transakcji – k. 69)

Sąd zważył , co następuje:

Powództwo jako przedwczesne podlegało oddaleniu w całości, a to wobec nieskuteczności wypowiedzenia przedmiotowej umowy.

W sytuacji, gdy powód dochodzi konkretnego roszczenia, to na nim przede wszystkim, w myśl art. 6 k.c., spoczywa ciężar udowodnienia zarówno faktu, iż dana wierzytelność rzeczywiście mu przysługuje, jak i wysokości tej wierzytelności. Powód udowodnił, że wierzytelność wobec pozwanej mu przysługuje poprzez złożenie umowy pożyczki, harmonogramu spłat, potwierdzenia przelewu pożyczki oraz wpłaty na poczet pożyczki.

Jednakże nie udowodnił skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki.

Odnosząc się do zarzutów pozwanej należy je uznać za chybione.

Zarzut braku legitymacji procesowej biernej oraz nieudowodnienia istnienia roszczenia nie zasługiwał na uwzględnienie. Zarzut ten wynikał z kwestionowania przez pozwaną faktu zawarcia z powodem umowy pożyczki wskazanej w pozwie.

Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, natomiast zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W procesie ciężar dowodu stanowi wymaganie dostarczenia sądowi dowodów potwierdzających przytoczone fakty pod rygorem negatywnych skutków procesowych. Odnosi się on zarówno do powoda, jak i pozwanego.

Zgodnie z dyspozycją art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W sprawie zastosowanie do zawartej przez pozwaną umowy pożyczki mają przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1). Przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13). Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepis przewidują inną szczególną formę (art. 29 ust. 1). W przypadku umowy kredytu konsumenckiego zawartej na odległość, ustawodawca na kanwie art. 2 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta przewidział, że może być ona zawarta z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Wymóg wprowadzony w tym przepisie może być odczytywany przede wszystkim przez pryzmat art. 78 kc jako wskazanie na zwykłą formę pisemną. Oznacza to, że – przynajmniej prima facie – wymóg wprowadzony w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim może być odczytywany jako zastrzeżenie zwykłej formy pisemnej, rozumianej zgodnie z art. 78 kc. W literaturze silnie reprezentowane jest jednak stanowisko o konieczności interpretowania art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w sposób szerszy, niż wynikałoby to z tradycyjnego utożsamienia "formy pisemnej" z art. 78 kc. Rozstrzygającym argumentem w tym zakresie pozostaje treść art. 10 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23.4.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz. UE L Nr 133 z 22.5.2008 r., s. 66 ze zm.), zastrzegająca dla umowy kredytu, alternatywnie, zwykłą formę pisemną lub posłużenie się innym trwałym nośnikiem. Biorąc pod uwagę całkowity charakter harmonizacji oraz brak pozostawienia ustawodawcy krajowemu opcji implementacyjnej, wykładnia art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim powinna być dokonywana zgodnie ze źródłową dla niej regulacją prawa unijnego, a w konsekwencji konieczne jest odczytanie zastrzeżonego w niej wymogu pisemności w sposób rozszerzający (por. Komentarz do ustawy o kredycie konsumenckim red. Osajda 2018, wyd. 2)

Wymaganie, jakie wynika z art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, trzeba interpretować przede wszystkim jako nakaz – skierowany do kredytodawcy – sporządzenia dokumentu obejmującego treść oświadczeń woli złożonych przez kredytodawcę oraz konsumenta i utrwalenia tego dokumentu w odpowiedniej formie. Wykładnia językowa art. 29 ust. 1 w/w ustawy sugeruje, że minimalną formą umowy o kredyt konsumencki jest forma pisemna, chyba że przepisy odrębne przewidują inną formę szczególną. Istotne argumenty przemawiają jednak za stanowiskiem, aby – oprócz formy pisemnej – dopuścić formę „trwałego nośnika" (zdefiniowanego w art. 5 pkt 17w/w ustawy). W szczególności przekonuje o tym wykładnia prounijna. Art. 10 ust. 1 dyrektywy (...) jednoznacznie stanowi, że umowy sporządza się w formie papierowej lub na innym trwałym nośniku. Ponadto stanowisko to wspiera wykładnia celowościowa. Aby zapewnić odpowiednią ochronę interesom konsumenta nie jest konieczna wyłącznie forma pisemna. Do ochrony takiej wystarczy zastosowanie trwałego nośnika. Wykładnia ta uwzględnia aktualne uwarunkowania społeczno-gospodarcze, które wynikają z postępu technicznego oraz potrzeb gospodarki elektronicznej, w szczególności odnośnie do umów zawieranych na odległość (por. Tomasz Czech Komentarz do art.29 ustawy o kredycie konsumenckim).

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy uznać, że umowę o kredyt konsumencki można zawrzeć zarówno w formie pisemnej (z własnoręcznymi podpisami), jak i na innym trwałym nośniku. W myśl powyższej interpretacji – nie jest konieczne opatrzenie dokumentu umowy przez strony własnoręcznym podpisem albo podpisem elektronicznym. Forma, jakiej wymaga art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim (z uwzględnieniem wykładni prounijnej oraz celowościowej), jest zachowana również wtedy, gdy treść oświadczeń woli spisano na dokumencie papierowym, ale nie zamieszczono pod nim własnoręcznych podpisów albo umieszczono faksymile lub innego rodzaju podpis powielony mechanicznie. Stosownie do prounijnego oraz celowościowego kierunku interpretacji komentowanego przepisu dopuszczalne są różnorodne sposoby dochowania wymaganej formy przy zawieraniu umowy o kredyt konsumencki. Sposobem takim może być m.in. złożenie oświadczeń woli przez strony za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. telefonu, poczty elektronicznej), a następnie spisanie postanowień umowy na papierowym dokumencie (np. w postaci wydruku komputerowego), bez własnoręcznych podpisów.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, podzielając powyższą argumentację, w ocenie Sądu, powód wykazał iż w niniejszej sprawie pożyczkodawca spełnił wymóg zawarcia umowy o kredyt konsumencki w formie pisemnej. Brak własnoręcznych podpisów stron pod przedłożoną przez powoda ramową umową pożyczki nr (...) nie uchybia wymogom określonym w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zakresie zachowania formy pisemnej.

Wynika z powyższego, iż zawarcie umowy pożyczki nie wymaga zachowania formy pisemnej i co do zasady umowa taka może być zawarta również za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

Powód przedłożył również potwierdzenie przelewu kwoty pożyczki na rachunek pozwanej. Natomiast pozwana dokonując wpłaty na poczet zadłużenia potwierdziła zawarcie przedmiotowej umowy, o czym świadczy przedłożone przez powoda potwierdzenie transakcji (k.69). O łączącej strony umowie pożyczki świadczy również korespondencja e-mail, w której pozwana przeprasza za opóźnienie w spłacie i zobowiązuje się do spłaty należności do dnia 09.10 (k. 67).

W odpowiedzi na pozew pozwana podnosiła wiele zarzutów, jednak na ich potwierdzenie nie przedłożyła żadnych dowodów, jak chociażby historii rachunku bankowego na potwierdzenie, że sporna kwota nie wpłynęła na jej konto. Podkreślić przy tym należy, że pozwana w żadnym miejscu nie zarzucała, że wskazany w potwierdzeniu przelewu rachunek nie należy do niej. Nie zaprzeczyła również, iż kwota pożyczki została przekazana na jej rachunek bankowy. Natomiast z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową wynika, że kwota dochodzona pozwem jest rezultatem pożyczki zaciągniętej przez pozwaną powiększonej o prowizję oraz odsetki.

Na marginesie należy tylko zauważyć, że gdyby pozwana rzeczywiście nie zawarła umowy pożyczki i nie otrzymała kwoty pożyczki, powinna złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Bowiem rodzi się pytanie skąd powód posiadał dane osobowe pozwanej takie jak imię, nazwisko, PESEL, adres, adres poczty elektronicznej, jeśli sama pozwana ich nie udostępniła.

Powództwo w niniejszej sprawie podległo oddaleniu w związku z tym, że zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na stwierdzenie, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy przez powoda.

Mając na uwadze reguły postępowania dowodowego wskazać należy, że obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Należy wskazać, że powód w toku procesu nie wykazał, iż wypowiedzenie umowy zostało skutecznie doręczone pozwanej.

W zakresie chwili złożenia oświadczenia woli, rozwiązanie prawne przewidziane w art. 61 KC oparto na tzw. teorii doręczenia, której podstawę stosowania stanowią kryteria obiektywne, mające na celu ochronę pewności obrotu prawnego. Ustawodawca krajowy nie przyjął postulatów wynikających z innych teorii, tj. oświadczenia, wysłania oraz zapoznania się. Przepis art. 61 KC ma charakter względnie wiążący (ius dispositivum). Zgodnie z komentowanym przepisem oświadczenie woli kierowane do innej osoby zostaje złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Na oświadczającym spoczywa zatem obowiązek takiego uprzystępnienia oświadczenia woli jego odbiorcy, żeby ten ostatni mógł zapoznać się z jego treścią w zwykłym toku czynności, a więc bez konieczności ponoszenia szczególnych nakładów i starań. Ryzyko niedojścia oświadczenia woli do jego adresata w ogóle lub w taki sposób, że mógł zapoznać się z nim w zwykłym toku czynności, ciąży na oświadczającym.

W razie sporu, zgodnie z art. 6 na osobie składającej oświadczenie woli będzie spoczywać ciężar dowodu onus probandi wykazania spełnienia wymogu przewidzianego w art. 61 KC. W judykaturze wskazano przy tym, że na gruncie komentowanego przepisu możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli przez adresata nie może być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem, co oznacza, że skuteczne złożenie oświadczenia woli następuje także w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, albowiem doszła do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Wystarczające jest zatem, aby oświadczenie woli doszło do adresata w sposób stwarzający mu realną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia. Dla prawidłowego stosowania powołanej normy prawnej nie wymaga się więc badania, czy adresat rzeczywiście zapoznał się z oświadczeniem woli, lecz weryfikuje się, czy istniała taka możliwość. Znamienne jest przy tym, że złożenie oświadczenia woli ma miejsce także wtedy, gdy adresat, mając możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie.

W niniejszej sprawie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki było wysłane przez powoda pod adres w K. przy ul. (...), który nie pokrywa z jakimkolwiek dokumentem tworzonym na etapie udzielania pozwanej pożyczki. W dacie zawarcia ramowej umowy pożyczki pozwana wskazała adres zamieszkania w K. przy ulicy (...) (k.15). Powód nie wykazał, aby adres ten został zmieniony przez pozwaną w toku trwania umowy pożyczki.

Inny adres pozwanej pojawił się dopiero w wypowiedzeniu umowy jak również został wskazany w potwierdzeniu przelewu. Powód nie wykazał na jakiej podstawie zmienił on dotychczasowy adres pozwanej.

Tym samym powód nie wykazał, aby adres, na który kierował on korespondencję do pozwanej był wskazanym przez nią adresem do doręczeń. Wręcz przeciwnie z treści dokumentów, przedłożonych przez powoda wynika zupełnie odmienny adres jej zamieszkania i korespondencyjny. Zatem w tym zakresie powód nie wykazał zasadności swoich działań. Skoro korespondencja zawierająca wypowiedzenie umowy została skierowana na inny niż widniejący w umowie adres, powód winien wykazać, z czego taka zmiana wynikała. Inaczej nie sposób przyjąć, że powód poprzez wysłanie wypowiedzenia umowy na inny niż wskazany przez pozwaną adres, prawidłowo poinformował pozwaną o zadłużeniu i planowanym wypowiedzeniu umowy.

W konsekwencji Sąd uznał, że nie można w żadnym razie przyjąć, aby korespondencję z wypowiedzeniem umowy, mogła skutecznie dojść do adresata, a więc do pozwanej. Brak ten natomiast rzutuje na ocenę wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia, bowiem brak skuteczności wypowiedzenia uniemożliwia dochodzenie przez powoda całości istniejącego zadłużenia.

Powód nie wykazał również aby podejmował przewidziane w §12 pkt 5 umowy czynności windykacyjne jak monit wysłany drogą elektroniczną w formie sms, monit wysłany drogą elektroniczną w formie e-mail, automatyczna wiadomości głosowa, kontakt telefoniczny, monit listowny, wizyta w miejscu zamieszkania pożyczkobiorcy. Analiza powyższego doprowadziła Sąd do przekonania, iż powód nie dopełnił własnych procedur ujętych w § 12 umowy.

Mając powyższe rozważania na względzie należało uznać, że powód udowodnił zawarcie z pozwaną umowy pożyczki jednakże nie udowodnił jej skutecznego wypowiedzenia.

W konsekwencji powództwo jako przedwczesne należało oddalić.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 i 3 kpc, uznając, iż powód jako strona przegrywająca proces jest zobowiązany zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu.

Jednocześnie Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanej o zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości. Sąd nie znalazł podstaw do przyznania stronie pozwanej podwójnej stawki przy ustaleniu wynagrodzenia pełnomocnika. Działanie pełnomocnika mieściło się bowiem w granicach niezbędnego nakładu pracy, a niniejsza sprawa nie stanowiła skomplikowanej sprawy. Postępowanie pełnomocnika pozwanej mieściło się w typowych wnioskach dowodowych i czynnościach procesowych dla spraw o zapłatę.

ZARZĄDZENIE

1.  (...).;

2.  (...);

3.  (...).

K., 27 listopada 2024 r.

Sędzia Małgorzata Kłek