Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kętrzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2025r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Sławomir Szubstarski
Protokolant:	sekretarz sądowy Kinga Polak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2025 r. w K.

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko (...) S. A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 817 (jeden tysiąc osiemset siedemnaście) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

sygn. akt I C 423/24

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) S.A.
w W. kwoty 7 285,16 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 15 kwietnia 2024 r. Ponadto wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w wysokości dwukrotności stawki minimalnej. W uzasadnieniu wskazała, że 16 stycznia 2024 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...), o numerze rejestracyjnym (...), należący do P. B.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w pozwanej spółce. W dniu 18 stycznia 2024 r. poszkodowany wynajął od powódki pojazd zastępczy. Umowa najmu trwała do 14 marca 2024 r. tj. 7 dni po wypłaceniu odszkodowania za powstałą szkodę całkowitą. Zastosowana przez powódkę stawka czynszu najmu pojazdu jest rynkowa albowiem powódka tworzy rynek najmu. Koszty podstawienia i odbioru pojazdu są uzasadnione bowiem zostały poniesione. Na podstawie umowy cesji wierzytelności poszkodowany przelał na powódkę wierzytelność przysługującą w stosunku do pozwanej. Wartość przedmiotu sporu wynika z różnicy pomiędzy kwotą wskazaną w fakturze, a przyznaną przez pozwaną tytułem odszkodowania. Roszczenie o zwrot kosztów najmu zostało zgłoszone pozwanemu 15 marca 2023 r., które stało się wymagalne po upływie 30 dni od tej daty.

Pozwana spółka (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając stanowisko przyznała własną odpowiedzialność za naprawienie szkody w pojeździe F. z tytułu kolizji z 7 lutego 2024 r. Z tego tytułu wypłaciła odszkodowanie za zniszczone auto, nadto zapłaciła powódce kwotę 4 157,40 zł na pokrycie kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie 26 dni po stawce najmu 159,90 zł, jaką była w stanie uzyskać w wypożyczalniach z nią współpracujących. Wskazała, że już przy zgłoszeniu szkody poszkodowany został poinformowany o stawkach czynszu najmu akceptowanych w przypadku najmu w firmie zewnętrznej. Decyzję o wypłacie odszkodowania pozwana podjęła już 8 lutego 2024 r, jednakże z uwagi na nieudokumentowanie przez poszkodowanego prawa własności do pojazdu nie mogło ono być wypłacone. Dopiero 7 marca 2024 r. pełnomocnik poszkodowanego nadesłał wymagane dokumenty. Podniosła nadto, że wartość pojazdu poszkodowanego przed szkodą wynosiła 3 700 zł, a powódka wynajęła pojazd zastępczy za kwotę kilkukrotnie wyższą, za którą można było nabyć pojazd znacznie lepszy, niźli utracony, czym doprowadziła do zwiększenia szkody, za co odpowiedzialności pozwana ponosić nie może.

Sąd ustalił, co następuje:

P. B. nabył 22 października 2022 r. od T. M. samochód osobowy marki F. (...), zarejestrowany na nazwisko A. Ł., nr rej. (...).

Właściciel wskazany w dowodzie rejestracyjnym zbył pojazd 12 września 2018 r. na rzecz R. K., który następnie 13 września 2018 roku zbył go M. C., który z kolei zbył go 30 listopada 2018 r. C.. Ten z kolei 4 lipca 2022 r. sprzedał go S. D., który udział ½ części prawa własności, tego samego dnia darował M. D.. Następnie 16 października 2022 r. panowie D. zbyli pojazd T. M..

Bezsporne, dowód: umowy sprzedaży, darowizny - w aktach szkody - płyta CD k. 66.

W dniu 16 stycznia.2024 r. w miejscowości G. gm. K., doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległa tylna lewa lampa i tylny zderzak samochodu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do P. B.. Z miejsca zdarzenia poszkodowany samodzielnie dojechał uszkodzonym pojazdem do miejsca swego zamieszkania w R.. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC w (...) S.A. z siedzibą w W.. Tego samego dnia poszkodowany zgłosił szkodę w pozwanej spółce, oświadczył jednocześnie, że nie jest zainteresowany wynajęciem pojazdu zastępczego, organizacją bezgotówkowej naprawy pojazdu. Poszkodowany został poinformowany o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego w razie zmiany zdania oraz o wysokości dobowych stawek najmu pojazdu możliwych do uzyskania w wypożyczalniach współpracujących z pozwaną spółką. Poszkodowany został poproszony o przesłanie zdjęć uszkodzeń, co miało umożliwić ustalenie szkody i wypłatę odszkodowania.

Dowód: 1.zgłoszenie szkody, 2.korespondencja - akta szkody, płyta CD k.66.

W dniu 18 stycznia 2024 r. P. B. zawarł z (...) sp. z o.o. w W. umowę najmu auta zastępczego T. (...) nr rej. (...) na okres likwidacji szkody. Stawka najmu wynosiła 200 zł brutto za dobę. Nadto opłata za podstawienie oraz odbiór auta zastępczego po 100 zł (łącznie 200 zł) Samochód został wynajęty przez poszkodowanego do siedmiu dni po wypłacie odszkodowania przez zakład ubezpieczeń.

Jednocześnie poszkodowany upoważnił powódkę do bezgotówkowego rozliczenia kosztów najmu w zakładzie ubezpieczeń sprawcy zdarzenia, natomiast spółę (...) sp. z o.o. zlecił usługi: 1. analizy warunków ofert najmu pod kątem minimalizacji szkody; 2. Doradztwa certyfikowanego likwidatora szkód w zakresie likwidacji szkody.

Dowód: 1. Umowa wynajmu auta zastępczego k. 11-12, akta szkody płyta CD k. 66; 2. Oświadczenie k.13, akta szkody płyta CD k.66.

W dniu 24 stycznia 2024r. pracownik upoważnionej spółki (...) sp. z o.o. skontaktował się z pozwaną spółką. W dniu 7 lutego 2024 r. likwidator ustalił, że szkoda ma charakter całkowity, wartość pojazdu przed szkodą została ustalona na 3 700 zł, wartość pozostałości na 2 392,20 zł, a wysokość odszkodowania na 1 307,80 zł, natomiast likwidator zwrócił uwagę na niezgodność danych właściciela uszkodzonego pojazdu wynikających z nadesłanej fotografii dowodu rejestracyjnego. Poszkodowany oświadczył, że nie jest zainteresowany sprzedażą uszkodzonego pojazdu, przesyłał kolejne umowy sprzedaży, ostatecznie w dniu 7 marca 2024 r. pracownik spółki (...) sp.zoo dostarczył fotografie wszystkich umów (łącznie 7 umów) dokumentujących przeniesienie własności od Ł. A. (którego dane wynikały z dowodu rejestracyjnego pojazdu) na poszkodowanego. W tym samym dniu pozwana wydała decyzję o wysokości przyznanego odszkodowania, które następnie wypłaciła 8 marca 2024 r.

Dowód: 1. Fotografia dowodu rejestracyjnego uszkodzonego pojazdu; 2. Umowy przeniesienia własności uszkodzonego pojazdu; 3. Decyzja z 7 marca 2024 r.; 4. Korespondencja; - w aktach szkody płyta CD k.66; 5. Potwierdzenie transakcji k. 37.

W dniu 13.04.2018 r. powód wystawił fakturę za najem pojazdu zastępczego przez okres 57 dni na kwotę 11 600,00 zł. W tym samym dniu poszkodowany zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności wobec pozwanej spółki z tytułu odszkodowania, celem zaspokojenia wynagrodzenia za najem pojazdu zastępczego.

Dowód: 1. faktura k. 10, 2. Umowa cesji wierzytelności k. 7.

Powódka zgłosiła pozwanej żądanie wypłacenia odszkodowania, która uznała szkodę z tytułu najmu pojazdu zastępczego do kwoty 4 157 zł, przyjmując uzasadniony okres najmu 26 dni (od 18 stycznia do 9 lutego oraz od 7 lutego do 11 lutego) oraz dobowa stawkę najmu w kwocie 159,90 zł.

bezsporne, dowód: decyzja z 16 kwietnia 2024 r. k. 9; pismo k. 22 – 25, decyzje k. 33, akta szkody – płyta CD – k. 66, mail k. 57.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych zarówno przez powódkę jak i pozwaną, w tym akt szkody. Prawdziwość dokumentów nie była kwestionowana przez strony, nie budziła też zasadniczych wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne.

W niniejszej sprawie powódka domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 7 285,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od 15 kwietnia 2024 r., do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z uszkodzeniem pojazdu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w wyniku kolizji, za którą odpowiedzialność cywilną przyjęła pozwana.

Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa kwestionowała żądanie pozwu co do wysokości stawki najmu pojazdu zastępczego oraz jego uzasadnionego okresu.

W pierwszej kolejności podnieść należy, iż przepis art. 509 § 1 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast zgodnie z § 2 ww. artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przelewu, na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona. Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywalna wierzytelność, a zatem oznaczenia stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (wyrok SN z 5 listopada 1999 r., III CKN 423/98).

Powódka w należyty sposób wykazała nabycie wierzytelności z tytułu odszkodowania, co potwierdza dowód z dokumentu w postaci umowy przelewu wierzytelności. Okoliczność ta nie była również sporna pomiędzy stronami.

Następnie zgodnie z treścią art. 822 § 1 i § 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Wskazać należy, iż w świetle aktualnych poglądów doktryny i orzecznictwa, nie ulega wątpliwości, iż odpowiedzialnością ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego są objęte celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Mając na uwadze zasadę pełnego odszkodowania, wynikającą z art. 361 §2 k.c. oraz treść art. 363 §1 k.c., miernikiem odszkodowania są ceny występujące na lokalnym rynku - od najniższej do najwyższej (por. m.in. uchwałę SN z dnia 13 czerwca 2003r., III CZP 32/03, uchwalę SN z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Na poszkodowanym nie ciąży przy tym obowiązek poszukiwania wynajmujących oferujących swoje usługi najtaniej. Tylko w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące wierzyciela - na podstawie art. 354 k.c. - wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania, można wierzycielowi postawić zarzut powiększenia rozmiarów szkody poprzez wybranie oferty z cenami wyższymi niż obowiązujące na danym rynku lokalnym i zlecić stosowną weryfikację wysokości odszkodowania (vide - wyrok SN z 25.04.2002r., I CKN 1466/99). Jednocześnie, jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu , koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem, ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione” (vide - uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, OSNC 2018 nr 6, poz. 56).

W procesie naprawienia szkody, który jest relacją pomiędzy wierzycielem (poszkodowanym) i dłużnikiem (sprawca szkody albo osoba za niego odpowiadającą), obowiązuje, jak w każdej relacji obligacyjnej , zasada, zgodnie z którą wierzyciel powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania w sposób zgodny z jego treścią i odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom (art. 354 §2 kc). Należy podkreślić, że współdziałanie wierzyciela z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania jest jego ustawowym obowiązkiem. Obowiązek ten ma przede wszystkim charakter „negatywny” (nieczynienie tego, co utrudniałoby dłużnikowi wykonanie zobowiązania). Można jednak oczekiwać od wierzyciela również działania pozytywnego,
w szczególności wtedy, gdy wynika to z właściwości zobowiązania albo z umowy.
W orzecznictwie wyrażono pogląd , że elementem obowiązku określonego w art. 354 §2 kc jest powinność wierzyciela współdziałania z dłużnikiem w celu uniknięcia lub zmniejszenia rozmiarów szkody. Obowiązek współdziałania obejmuje także obowiązek lojalności wobec dłużnika, a wiec powstrzymania się od wszystkiego , co byłoby przejawem naruszenia zasad uczciwości i słuszności w relacjach ukształtowanych w łączącym strony stosunku prawnym. Zasada lojalności oznacza przede wszystkim poszanowanie znanego wierzycielowi interesu dłużnika i takie jego (wierzyciela) postępowanie, aby nie narażać dłużnika na szkodę lub zbędne wydatki , które nie musiały być przez niego ponoszone dla właściwego wykonania zobowiązania („nakaz zaoszczędzenia dłużnikowi zbędnych wydatków”- por. wyrok SO w Olsztynie z dnia 14.03.2022 r. sygn. akt IX Ca 59/22).
Przenosząc rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że takiej współpracy po stronie poszkodowanego w niniejszej sprawie zabrakło.

Sąd miał na względzie, że poszkodowany był w toku likwidacji szkody zastępowany (od 18 stycznia 2024 r.) przez podmiot powiązany osobowo i kapitałowo z powódką ( (...) sp. z o.o.) i świadczący usługę zastępstwa przez „certyfikowanego likwidatora szkód w zakresie likwidacji szkody” (k. 13).

Poszkodowany już przy zgłoszeniu szkody, w dniu 16 stycznia 2024 roku, został wyraźnie poinformowany o możliwości bezgotówkowego wynajęcia takiego pojazdu, o uproszczonym sposobie zgłoszenia zamiaru jego wypożyczenia, o wysokości refundacji kosztu wynajęcia pojazdu w innym przedsiębiorstwie (akta szkody – płyta CD k. 66). Powódka nie wykazała, aby pojazd wynajęty poszkodowanemu spełniał kryteria przydatności, i eliminował skutki wyrządzonej mu szkody w wyższym stopniu od pojazdu proponowanego przez ubezpieczyciela, uzasadniającym o niemalże dwukrotnie wyższą stawkę dobową czynszu najmu. W ocenie Sądu po stronie podmiotu reprezentującego poszkodowanego przy likwidacji szkody zabrakło lojalnej współpracy z ubezpieczycielem przy organizowaniu pojazdu zastępczego.

Odszkodowanie ustalone już 8 lutego 2024 r. nie mogło być wypłacone wobec niezłożenia umów potwierdzających własność uszkodzonego pojazdu przysługującą poszkodowanemu, tj. okoliczności o podstawowym charakterze, fundamentalnej dla stwierdzenia uprawnienia poszkodowanego do odszkodowania. Ma to o tyle znaczenie, że wobec całkowitego wymiaru szkody to moment wypłacenia odszkodowania zamyka okres uzasadniający wynajęcie pojazdu zastępczego.

Pomimo zgłoszenia tego braku pełnomocnik również nie posiadał stosownych dokumentów, których przedstawienie wymagało upływu około jednego miesiąca (do 7 marca 2024 r.). Powódka nie wykazała wcześniejszego uzupełnienia dokumentacji. Przedstawiony na tę okoliczność wydruk screenshot (k.29) dokumentujący kontakt mailowy z ubezpieczycielem nie przedstawia rodzaju i ilości załączonych do e-maila dokumentów. Z kolei analiza akt szkody potwierdza w tym dniu przesłanie przez poszkodowanego jedynie części umów, nie prezentujących całego łańcucha przeniesień własności. Dopiero pełnomocnik ( (...) sp. z o.o.) w dniu 7 marca 2024 r. przesłał dodatkowe umowy pozwalające ustalić własność od osoby wskazanej w dowodzie rejestracyjnym, aż do poszkodowanego. Decyzja pozwanej w przedmiocie wypłaty odszkodowania zapadła jeszcze tego samego dnia (7 marca 2024 r.).

Na marginesie warto zwrócić uwagę, że powódka wynajęła pojazd zastępczy również nie posiadając fundamentalnego ustalenia, że zgłaszający się po samochód jest faktycznie poszkodowanym.

W konsekwencji Sąd przyjął, że w okresie od 8 lutego do 7 marca 2024 r. pozwana nie ponosi odpowiedzialności za brak wypłacenia odszkodowania. Zdaniem Sądu zaniedbanie certyfikowanego likwidatora przy należytym udokumentowaniu legitymacji poszkodowanego, którego miernik staranności jest podwyższony zawodowym charakterem prowadzonej działalności (art. 355 §2 k.c.) ewidentnie zwiększa rozmiar szkody. Powódka powiązana z nim ekonomicznie i osobowo nie może czerpać korzyści majątkowej z tego tytułu.

Nie można również przyjąć, aby okres wynajęcia pojazdu był uzasadniony upływem kolejnych 7 dni od wypłaty odszkodowania albowiem poszkodowany już wcześniej wyraził niechęć pozbycia się uszkodzonego pojazdu. Odpada zatem przesłanka koniecznego czasu nabycia pojazdu w miejsce uszkodzonego.

Sąd wziął nadto pod uwagę niewielką (w stosunku do kosztu najmu pojazdu zastępczego ponad trzykrotnie mniejszą) wartość uszkodzonego pojazdu. Pojazd został uszkodzony w niewielkim wymiarze, a mianowicie tylna lampa i tylny zderzak (poszkodowany nie korzystał z holownika z miejsca wypadku do miejsca zamieszkania), przy czym jak wynika ze zgromadzonych zdjęć uszkodzeń pojazdu (akta szkody - płyta CD k.66) tylko zniszczona lampa eliminowała pojazd z ruchu drogowego. Jak wynika z niekwestionowanego przez powódkę dokumentu ustalającego zakres uszkodzeń (w aktach szkody - płyta CD k.66) koszt nabycia lampy, i tym samym przywrócenia jezdności pojazdu, wynosi 167,25 złotych, tj. mniej, aniżeli dobowa stawka wynajęcia pojazdu u powódki. Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy poszkodowany miał możliwość w niskonakładowy sposób przywrócić używalność swego pojazdu, czego musiał też mieć świadomość. Zwraca bowiem uwagę fakt, że przy zgłaszaniu szkody nie był on zainteresowany autem zastępczym, a po ustaleniu nieopłacalności naprawy jego pojazdu, nie był on również zainteresowany jego zbyciem (vide: zgłoszenie szkody, e-mail pełnomocnika poszkodowanego z 9 lutego 2024 r. - akta szkody płyta CD k.66).

Dopiero z chwilą nawiązania kontaktu z powódką (po dwóch dniach od zgłoszenia szkody) poszkodowany zmienia oświadczenie wskazując na potrzebę dojazdu do pracy. Tak typowy obowiązek jak świadczenie pracy poza własnym miejscem zamieszkania nie mógł zostać przeoczony w chwili zgłaszania szkody. Powódka wynajmuje pojazd zastępczy nie ustalając, czy P. B. faktycznie jest poszkodowanym kolizją drogową. Wskazane okoliczności przekonują, że działania pełnomocnika poszkodowanego miały jedynie zawoalować starania w kierunku rzekomej minimalizacji szkody, de facto mając na celu wynajęcie auta zastępczego i utrzymanie tego stosunku jak najdłużej. Takie działanie kłóci się z obowiązkiem lojalności kontraktowej, i w świetle wyżej wskazanych poglądów, które Sąd Rejonowy podziela w całości, nie zasługują na ochronę prawną.

Z tych względów Sąd powództwo oddalił mając na względzie, że odszkodowanie należne poszkodowanemu z tytułu konieczności wynajęcia auta zastępczego mieści się w granicach uznanych i wykonanych przez pozwanego.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do treści art. 98 kpc , obciążając nimi w całości powódkę. Na koszty procesu pozwanego złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej ustalonej w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. o opłatach za czynności radcy prawnego, powiększone o opłatę skarbową od przedstawionego dokumentu pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

1.  (...);

2.  (...);

3.  (...).

K., 25 marca 2025 r.