Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kętrzynie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 listopada 2024 r. w K.

na podstawie art. 339 §1 k.p.c.

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko N. P.

o zapłatę

I.  Powództwo oddala.

Sygn. akt: I C 188/24

UZASADNIENIE

Powód A. S. (1) wniósł powództwo o zapłatę przeciwko N. P. oraz A. S. (2) jako jego przedstawicielce ustawowej. Domagał się zasądzenia od pozwanego, na jego rzecz, kwoty 1 540,50 złotych z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 9 lutego 2023 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. Wskazał, że 5 czerwca 2022 roku, w K. w szatni basenu krytego, nieletni N. P., syn P. i A., urodzony (...), działając wspólnie i w porozumieniu, dokonał na szkodę powoda zaboru w celu przywłaszczenia kwoty 1 500 zł oraz banknotu 2 dolarowego, dwóch banknotów jednodolarowych i banknotu 5 €, które pozostawił w portfelu w niezabezpieczonej szafce. Sąd Rejonowy w K. Wydział III Rodzinny i Nieletnich nie orzekł o obowiązku naprawienia szkody przez pozwanego, natomiast matka pozwanego, pomimo jej wezwania, nie wykazała się chęcią rozmowy ani zadośćuczynienia powodowi.

Następnie pismem z 30 lipca 2024 r. powód oświadczył, że pozwanym jest N. P., natomiast jego matka została wskazana wyłącznie jako przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanego. Od pozwanego N. P. domaga się zapłaty kwoty 770,25 złotych oraz połowy poniesionych kosztów procesu.

Przedstawicielka ustawowa pozwanego N. P. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany N. P., działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnim K. Ś. w dniu 5 czerwca 2022 roku, w szatni budynku basenu krytego przy ulicy (...) w K., dokonał kradzieży pozostawionych przez powoda A. S. (1) kwoty 1 500 zł oraz banknotu 2 dolarowego, dwóch banknotów jednodolarowych i banknotu 5 €, o łącznej wartości 1 540,50 złotych. Postanowieniem z 19 października 2022 roku Sąd Rejonowy w Kętrzynie, w sprawie I. N. (...) ustalił, że nieletni dokonali wskazanej kradzieży, udzielił upomnienia i nie orzekał o obowiązku naprawienia szkody.

Pozwany N. P. urodził się (...), w chwili popełnienia kradzieży miał 12 lat i 4 miesiące.

( dowód: 1. kopia postanowienia Sądu Rejonowego w Kętrzynie z 18 października 2022 roku w sprawie I. N. (...) k. 8; 2. Zaświadczenie z bazy PESEL-SAD k.28)

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności sprawy są bezsporne, a w świetle ustalenia Sądu Rejonowego w Kętrzynie w sprawie I. N. (...), można je uznać za bezdyskusyjne. Pomimo tego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie wobec jego skierowania przeciwko osobie poniżej 13 roku życia.

Stosownie do treści art. 415 kodeksu cywilnego (dalej k.c.), kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Natomiast stosownie do art. 426 i 427 k.c. małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę, a obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę jest ten, który z mocy ustawy zobowiązany był do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można.

Artykuł 426 k.c. wyłącza odpowiedzialność osób małoletnich do lat trzynastu na zasadzie winy, gdyż osobom w tym przedziale wiekowym winy przypisać nie można. Wynika to z pewnej fikcji opartej na przesłankach medyczno-socjologicznych, pozwalających na generalne, formalne założenie, że małoletni, który nie ukończył trzynastu lat, nie jest zdolny do świadomego podejmowania decyzji oraz swobodnego wyrażania swej woli (por. art. 12 k.c. oraz art. 1 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Dz.U. z 2016 r., poz. 1654 (obecnie ustawy z 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich – przyp. S.Sz.). Przyjęcie tej fikcji jest niepodważalne ( praesumptio iuris ac de iure), co oznacza, że obciążenie małoletniego, który nie ukończył trzynastu lat, odpowiedzialnością za wyrządzoną szkodę nie jest możliwe nawet wtedy, gdyby udało się wykazać, iż działał z pełnym rozeznaniem i w sposób umożliwiający przypisanie mu winy z zastosowaniem kryteriów psychologicznych.

Granica trzynastu lat dotyczy chwili wyrządzenia szkody. Małoletni, który w chwili wyrządzenia szkody nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę także wtedy, gdy w chwili wyrokowania jest już pełnoletni. (tak: J. Gudowski, G. Bieniek [w:] T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, Warszawa 2018, art. 426.)

Ustalenie okoliczności bezwzględnie wyłączającej odpowiedzialność małoletniego było wystarczające dla konieczności oddalenia powództwo skierowanego przeciwko małoletniemu w całości.

W przypadku wyrządzenia szkody przez małoletnich, którzy nie ukończyli trzynastu lat, poszkodowanemu przysługuje ewentualnie roszczenie na podstawie art. 427 k.c. wobec osób odpowiedzialnych za nadzór nad małoletnimi. Krąg osób podlegających odpowiedzialności na podstawie tego przepisu obejmuje przede wszystkim rodziców (art. 95 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej k.r.o.)). Zgodnie z art. 95 § 1 k.r.o. władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka; władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny (art. 95 § 3 k.r.o.); rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim (art. 96 § 1 k.r.o.).

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie stoi powodowi na przeszkodzie do ewentualnego ponownego jego skierowania przeciwko osobie, która ponosi winę w nadzorze nad małoletnim sprawcą.

ZARZĄDZENIE

1.  (...);

2.  (...);

3.  (...).

K., 30 grudnia 2024 r.