Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kętrzynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2019r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Małgorzata Kłek
Protokolant:	st. sekretarz sądowy Mieczysław Budrewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lutego 2019 r. w K.

sprawy z powództwa G. R., S. S. (1), R. R.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.

o zapłatę

I.  powództwa G. R., S. S. (1) i R. R. oddala,

II.  nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego

UZASADNIENIE

Powódka G. R. wniosła o zasądzenie od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na jej rzecz kwoty 25.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 marca 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Podniosła, iż w dniu 11 grudnia 2000 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł jej mąż Z. R.. Sprawca wypadku na dzień zdarzenia nie posiadał ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pismem z dnia 21 października 2014 r. pełnomocnik powódki skierował do pozwanego żądanie zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powódki na podstawie przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. W odpowiedzi na powyższe pozwany wypłacił częściowe zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł, przyjmując że poszkodowany Z. R. podróżował samochodem, którym kierował nietrzeźwy kierowca, czym zdaniem pozwanego, przyczynił się do powstania szkody na poziomie 50%. Powódka do dnia tragicznego wypadku mieszkała z małoletnią córką S. i mężem Z. R. w domu swojego ojca. Powódkę łączyło z mężem uczucie miłości. Małżeństwo dawało jej poczucie bezpieczeństwa, było źródłem szczęścia. Nagła śmierć Z. R. była ogromnym wstrząsem psychicznym dla powódki i ogromnym cierpieniem. Wpadła w stan głębokiego przygnębienia, jednak nie podjęła leczenia specjalistycznego, albowiem miała na utrzymaniu malutkie dziecko i oczekiwała narodzin kolejnego. Po tragicznym wypadku dręczyła ją świadomość, że dzieci zostały pozbawione normalnego dzieciństwa. Zmagała się z myślą, że od tej pory na niej będzie spoczywał obowiązek zaspokojenia wszystkich potrzeb dzieci. Powódka odwiedza grób męża, wspomina go często, ma poczucie brzemiennego w skutki zaburzenia życia niedługo po założeniu własnej rodziny. Reasumując powyższe, roszczenie o zadośćuczynienie za śmierć męża jest w pełni uzasadnione, a kwota dochodzona tytułem zadośćuczynienia nie jest wygórowana, biorąc pod uwagę trwałe i nieodwracalne naruszenie dóbr osobistych powódki w postaci zerwania więzów rodzinnych. Wnioskowana kwota zadośćuczynienia uwzględnia przyczynienie poszkodowanego do szkody na poziomie 50%.

Powódka S. R. (obecnie S. S. (1)) wniosła o zasądzenie od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na jej rzecz kwoty 30.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Podniosła, iż w dniu 11 grudnia 2000 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł jej ojciec Z. R.. Sprawca wypadku na dzień zdarzenia nie posiadał ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pismem z dnia 21 października 2014 r. pełnomocnik powódki skierował do pozwanego żądanie zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powódki na podstawie przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. W odpowiedzi na powyższe pozwany wypłacił częściowe zadośćuczynienie w kwocie 20.000 zł, przyjmując że poszkodowany Z. R. podróżował samochodem, którym kierował nietrzeźwy kierowca, czym zdaniem pozwanego, przyczynił się do powstania szkody na poziomie 50%. Po wypadku roczna S. na próżno wypatrywała wokół siebie znajomej twarzy ojca, nie rozumiała dlaczego taty nie ma w domu. Powódka z chwilą utraty ojca została pozbawiona prawdziwie ojcowskiej troski i bezgranicznej miłości oraz szansy na normalne, szczęśliwe i beztroskie dzieciństwo w pełnej biologicznej rodzinie. Taka sytuacja niewątpliwie negatywnie wpłynęła nie tylko na rozwój emocjonalny małoletniej powódki, ale także utrudni jej przyszły start w dorosłe życie. Dziecko pozbawione ojca jest okaleczone, narażone na różnego rodzaju zaburzenia. Dorastanie małoletniej powódki w niepełnej rodzinie, w środowisku małej miejscowości, naraziło ją na poczucie wyobcowania, bycia gorszym. Reasumując powyższe, roszczenie o zadośćuczynienie za śmierć ojca jest w pełni uzasadnione, a kwota dochodzona tytułem zadośćuczynienia nie jest wygórowana, biorąc pod uwagę trwałe i nieodwracalne naruszenie dóbr osobistych powódki w postaci zerwania więzów rodzinnych. Wnioskowana kwota zadośćuczynienia uwzględnia przyczynienie poszkodowanego do szkody na poziomie 50%.

Powód R. R. wniósł o zasądzenie od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na jego rzecz kwoty 30.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 marca 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Podniósł, iż w dniu 11 grudnia 2000 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł jego ojciec Z. R.. Sprawca wypadku na dzień zdarzenia nie posiadał ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pismem z dnia 21 października 2014 r. pełnomocnik powoda skierował do pozwanego żądanie zapłaty na jego rzecz zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda na podstawie przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. W odpowiedzi na powyższe pozwany wypłacił częściowe zadośćuczynienie w kwocie 20.000 zł, przyjmując że poszkodowany Z. R. podróżował samochodem, którym kierował nietrzeźwy kierowca, czym zdaniem pozwanego, przyczynił się do powstania szkody na poziomie 50%. Powód R. R. urodził się już po śmierci ojca. Powód wskutek śmierci ojca został pozbawiony prawdziwie ojcowskiej troski i bezgranicznej miłości oraz szansy na normalne, szczęśliwe i beztroskie dzieciństwo w pełnej biologicznej rodzinie. Taka sytuacja niewątpliwie negatywnie wpłynęła nie tylko na rozwój emocjonalny małoletniego powoda, ale także utrudni jemu przyszły start w dorosłe życie. Dziecko pozbawione ojca jest okaleczone, narażone na różnego rodzaju zaburzenia. Dorastanie małoletniego powoda w niepełnej rodzinie, w środowisku małej miejscowości, naraziło go na poczucie wyobcowania, bycia gorszym. Reasumując powyższe, roszczenie o zadośćuczynienie za śmierć ojca jest w pełni uzasadnione, a kwota dochodzona tytułem zadośćuczynienia nie jest wygórowana, biorąc pod uwagę trwałe i nieodwracalne naruszenie dóbr osobistych powoda w postaci zerwania więzów rodzinnych. Wnioskowana kwota zadośćuczynienia uwzględnia przyczynienie poszkodowanego do szkody na poziomie 50%.

Pozwany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów kosztów postępowania wg norm przepisanych. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 11.12.2000 r. Podniósł, że po otrzymaniu zgłoszenia oraz akt przedmiotowej szkody, po analizie zgłoszonych roszczeń ustalił wysokość należnych powodom świadczeń i wypłacił na rzecz G. R. kwotę 14.000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci męża oraz kwotę 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia, zaś na rzecz małoletnich S. R. i R. R. kwoty po 14.000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci ojca oraz po 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Wspomniane świadczenia zostały przyznane w wyższych kwotach, które przy wypłacie pomniejszone zostały o przyczynienie się poszkodowanego do szkody. Uzasadniając dalej pozwany podniósł zarzut przyczynienia się poszkodowanego Z. R. do szkody, poprzez podjęcie ryzyka podróżowania w charakterze pasażera niesprawnym technicznie pojazdem z nietrzeźwym i nieposiadającym uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych kierowcą. Przyczynienie to winno skutkować pomniejszeniem ewentualnego zadośćuczynienia o co najmniej 70%. Pozwany wskazał również, że zgłoszone przez powodów żądania zasądzenia na ich rzecz dalszego zadośćuczynienia ponad dotychczas przyznane i otrzymane z tego tytułu świadczenia, są niezasadne, nieudowodnione a przede wszystkim rażąco wygórowane. Pozwany wprawdzie nie kwestionował, że śmierć męża i ojca jest dla powodów przeżyciem trudnym i bolesnym, to jednak wskazał, że u powodów po wydaniu poprzedniej decyzji o przyznaniu im stosownego zadośćuczynienia nie wystąpiła nowa, wówczas nieznana krzywda, co uzasadniałoby przyznanie im dodatkowego zadośćuczynienia. Zdaniem pozwanego przyznane przez niego dotychczas tytułem zadośćuczynienia kwoty, stanowią sumy odpowiednie w rozumieniu art. 448 k.c.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11 grudnia 2000 r. ok. godz. 20:20 na drodze wojewódzkiej nr (...), na odcinku M. - S., samochód osobowy marki F. (...) zjechał na lewą stronę jezdni przeznaczoną dla ruchu w kierunku przeciwnym, w wyniku czego doszło do czołowego zderzenia z jadącym z przeciwka samochodem ciężarowym marki J.. Za kierownicą samochodu osobowego marki F. (...) siedział J. S., obok niego na miejscu pasażera podróżował Z. R.. Obaj w/w zginęli na miejscu zdarzenia wskutek rozległych obrażeń narządów wewnętrznych. W chwili śmierci J. S. miał 2,0 ‰ alkoholu we krwi, zaś Z. R. 1,2 ‰ alkoholu we krwi. Kierujący pojazdem ciężarowym marki J. R. H. był trzeźwy. Samochód osobowy marki F. (...) był niesprawny – posiadał nadmiernie wyeksploatowane opony kół przednich. Stan techniczny samochodu miał wpływ na zaistniały wypadek drogowy.

(dowód: protokoły oględzin i otwarcia zwłok – k. 266v.-277v.; notatki urzędowe – k. 616-618; protokół wraz ze szkicem – k. 619-621; zdjęcia – k. 622-628; protokół – k. 630-633; opinia techniczna - k. 634-636; sprawozdania – k. 638-639 i 643-644; protokoły pobrania krwi – k. 641-642 i 646-647; zeznania świadka G. O. – k. 610-610v.; zeznania świadka G. J. – k. 659-659v.)

W związku z śmiertelnym wypadkiem drogowym zostało w dniu 11 grudnia 2000 r. wszczęte przez Komendę Powiatową Policji w K. dochodzenie o przestępstwo z art. 177 § 2 k.k.. Postępowanie zostało ostatecznie umorzone wobec śmierci podejrzanego o sprawstwo wypadku J. S. postanowieniem z dnia 31 stycznia 2001r., zatwierdzonym następnie przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w K..

(dowód: postanowienie – k. 648-649)

Pojazd, którym poruszał się podejrzany o sprawstwo wypadku, nie był w dacie zdarzenia ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

(dowód: wydruki – k. 201v.-202v. i 207v.; bezsporne)

W dniu śmierci Z. R. miał 36 lata. Mieszkał razem z ciężarną żoną i córką u teściów w M..

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 194v., zeznania powódki G. R. – k. 525; zeznania świadka K. D. – k. 524v. – 525; zeznania świadka A. R. – k. 538-538v.)

G. R. i Z. R. pobrali się 27.05.2000 r. Przed ślubem byli parą przez ok. 3 lata. Stanowili zgodne małżeństwo, nie kłócili się. Jeszcze przed urodzeniem się córki S. zamieszkali u rodziców powódki w M.. Powódka mogła zawsze liczyć na wsparcie ze strony męża. Zmarły starał się zapewnić utrzymanie małżonce i nowo narodzonej córce zbierając puszki oraz podejmując prace dorywcze w okolicznych gospodarstwach. Nagła śmierć męża była dla powódki traumatycznym przeżyciem. Została sama z rocznym dzieckiem, dodatkowo była w ciąży z drugim. Powódka bardzo się załamała, długo rozpaczała po zmarłym mężu. W tym trudnym okresie mogła liczyć na wsparcie ze strony swoich rodziców, u których mieszkała jeszcze przez kilka lat. Powódka po śmierci męża nie korzystała z pomocy psychologa. G. R. nadal tęskni za zmarłym mężem. Regularnie odwiedza jego grób w W..

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 15; zeznania powódki G. R. – k. 525; zeznania świadka K. D. – k. 524v. – 525; zeznania świadka A. R. – k. 538-538v.)

W ocenie biegłej psycholog śmierć męża powódki wywołała u powódki pogorszenie nastroju, uczucie przygnębienia, żalu po odejściu bliskiej osoby. Intensywność tych przeżyć była subiektywnie wysoka, gdyż badana była wówczas matką rocznego dziecka, spodziewała się drugiego. Jednakże strata bliskiej osoby nie przekroczyła możliwości adaptacyjnych badanej. Badana po pewnym okresie czasu przeżytej żałoby uporała się z problemami emocjonalnymi towarzyszącymi stracie bliskiej osoby. Czas przeżywanej żałoby jest trudny do dokładnego sprecyzowania, wg badanej trudności ze snem badana odczuwała jeszcze 5 lat po śmierci męża. Obecnie badana nie zgłasza potrzeby wsparcia psychologicznego bądź leczenia psychiatrycznego, swoje samopoczucie określa jako dobre. W ogólnym stanie klinicznym badanej nie stwierdza się zaburzeń psychotycznych, nerwicowych.

(dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii klinicznej I. K. – k. 550-552)

S. S. (1) urodziła się (...) i w czasie śmierci ojca miała jeden rok. Z. R. bardzo troszczył się o swoją córkę, chętnie pomagał żonie przy opiece nad małą S.. Powódka nie pamięta ojca, zna go jedynie z opowieści matki i innych członków rodziny. S. S. (1) w okresie dorastania miała problemy w szkole, korzystała z pomocy psychologa, obecnie leczy się w O. w poradni hematologicznej z powodu sinicy. Powódce brakuje ojca, szczególnie w święta oraz w dniu urodzin. Myśli że byłoby jej łatwiej w życiu gdyby żył. S. S. (1) często ogląda zdjęcia, na których jest jej zmarły ojciec. Powódka odwiedza regularnie grób ojca. W lipcu 2018 r. powódka wstąpiła w związek małżeński.

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia – k. 16; odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 593; zeznania powódki G. R. – k. 525; zeznania świadka K. D. – k. 524v. – 525; zeznania świadka A. R. – k. 538-538v.; zeznania powódki S. S. (1) – k. 611)

W ocenie biegłej psycholog śmierć ojca mogła wywołać u badanej cierpienia spowodowane wychowaniem w rodzinie niepełnej, o trudnych warunkach socjalno-bytowych spowodowanych śmiercią jednego z rodziców. W wymiarze psychologicznym śmierć ta mogła wywołać cierpienie spowodowane brakiem odpowiedniej opieki. Jednakże należy zaznaczyć, że matka badanej wraz ze swoimi rodzicami wzięła na siebie ciężar obowiązków wychowawczych i wywiązywała się z nich na tyle dobrze, że w obecnym stanie psychologicznym badanej nie stwierdza się zaburzeń funkcjonowania w sferze zdrowia psychicznego. Badana w chwili śmierci ojca była w wieku roku, w ocenie biegłej nie przeżywała żałoby w formie uznanych powszechnie i społecznie norm związanych z zachowaniami i przeżywanymi stanami emocjonalnymi przynależącymi do stanu żałoby.

(dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii klinicznej I. K. – k. 553-555)

R. R. urodził się (...), a więc pół roku po śmierci ojca. Powód zna ojca jedynie z opowieści matki i innych członków rodziny. Mimo, że matka starała się zastąpić powodowi ojca, jego brak jest silnie odczuwalny. R. R. w miarę dorastania stwarza coraz większe problemy wychowawcze, jest agresywny w stosunku do matki. Powód ma również problemy w szkole, gdzie bije się i kłóci z innymi uczniami. Powód razem z matką i siostrą odwiedza regularnie grób ojca.

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia – k. 17; zeznania powódki G. R. – k. 525; zeznania świadka K. D. – k. 524v. – 525; zeznania świadka A. R. – k. 538-538v.; zeznania powódki S. S. (1) – k. 611)

W ocenie biegłej psycholog śmierć ojca mogła wywołać u badanego cierpienia spowodowane wychowywaniem w rodzinie niepełnej, o trudnych warunkach socjalno-bytowych spowodowanych śmiercią jednego rodzica. W wymiarze psychologicznym śmierć ta mogła wywołać cierpienie spowodowane brakiem odpowiedniej opieki. Jednakże należy zaznaczyć, że matka badanego wraz ze swoimi rodzicami wzięła na siebie ciężar obowiązków wychowawczych i wywiązywała się z nich na tyle dobrze, że w obecnym stanie psychologicznym badanego nie stwierdza się zaburzeń funkcjonowania w sferze zdrowia psychicznego. Badany w chwili śmierci ojca był dzieckiem nienarodzonym, w ocenie biegłej nie przeżywał żałoby w formach uznanych powszechnie i społecznie norm związanych z zachowaniami i przeżywanymi stanami emocjonalnymi przynależącymi do postawy żałoby.

(dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii klinicznej I. K. – k. 556-558)

Powódka G. R. wystąpiła do pozwanego ze zgłoszeniem szkody i żądaniem wypłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych w kwocie 100.000 zł pismem z dnia 21.10.2014 r. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał, że adekwatnym do rozmiaru cierpień, bólu i krzywdy związanej z utratą osoby najbliższej będzie w przypadku powódki zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł. Po uwzględnieniu 50% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody wypłacił powódce ostatecznie świadczenie w kwocie 15.000 zł.

(dowód: pismo – k. 25-27; pismo - k. 184-184v.; bezsporne)

W 2001 r. powódka G. R. otrzymała od pozwanego kwotę 14.000 zł tytułem odszkodowania za śmierć męża oraz kwotę 560 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu. Począwszy od 01.01.2001 r. pozwany wypłaca powódce rentę w wysokości 105 zł miesięcznie. Przyznane odszkodowanie zostało ustalone z uwzględnieniem 30% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody.

(dowód: arkusz likwidacyjny – k. 223-223v.; zawiadomienie – k. 224v.; bezsporne)

Powódka S. S. (1) wystąpiła do pozwanego ze zgłoszeniem szkody i żądaniem wypłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych w kwocie 120.000 zł pismem z dnia 21.10.2014 r. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał, że adekwatnym do rozmiaru cierpień, bólu i krzywdy związanej z utratą osoby najbliższej będzie w przypadku powódki zadośćuczynienie w kwocie 40.000 zł. Po uwzględnieniu 50% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody wypłacił powódce ostatecznie świadczenie w kwocie 20.000 zł.

(dowód: pismo – k. 25-27; pismo - k. 185-185v.; bezsporne)

W 2001 r. powódka S. S. (1) otrzymała od pozwanego kwotę 14.000 zł tytułem odszkodowania za śmierć ojca. Począwszy od 01.01.2001 r. pozwany wypłaca powódce rentę w wysokości 105 zł miesięcznie. Przyznane odszkodowanie zostało ustalone z uwzględnieniem 30% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody.

(dowód: arkusz likwidacyjny – k. 222-222v.; zawiadomienie – k. 225v.; bezsporne)

Powód R. R. wystąpił do pozwanego ze zgłoszeniem szkody i żądaniem wypłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych w kwocie 120.000 zł pismem z dnia 21.10.2014 r. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał, że adekwatnym do rozmiaru cierpień, bólu i krzywdy związanej z utratą osoby najbliższej będzie w przypadku powoda zadośćuczynienie w kwocie 40.000 zł. Po uwzględnieniu 50% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody wypłacił powodowi ostatecznie świadczenie w kwocie 20.000 zł.

(dowód: pismo – k. 25-27; pismo - k. 186-186v.; bezsporne)

W 2001 r. powód R. R. otrzymał od pozwanego kwotę 14.000 zł tytułem odszkodowania za śmierć ojca. Począwszy od 01.07.2001 r. pozwany wypłaca powodowi rentę w wysokości 105 zł miesięcznie. Przyznane odszkodowanie zostało ustalone z uwzględnieniem 30% przyczynienia się Z. R. do powstania szkody.

(dowód: arkusz likwidacyjny – k. 221-221v.; zawiadomienie – k. 226v.; bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie na podstawie przedłożonych przez powodów i pozwanego kopii dokumentów, w tym akt szkody, akt sprawy Ds. 2226/00, albowiem prawdziwość tych dowodów nie była kwestionowana przez strony, nie budzi też wątpliwości Sądu.

Sąd dał również wiarę zeznaniom powódek G. R. i S. S. (1) oraz zeznaniom świadków K. D. i A. R., albowiem są one spójne, logiczne i przekonujące, a jednocześnie bardzo emocjonalne, zgodne z zasadami doświadczenia życiowego i wzajemnie się uzupełniające. Treść zeznań każdej z powódek oraz sposób artykułowania emocji i uczuć odczuwanych w związku ze śmiercią Z. R. wskazuje na istnienie w przeszłości silnej więzi rodzinnej pomiędzy zmarłym a jego małżonką oraz na poczucie wielkiej krzywdy z powodu niemożności nawiązania takich więzi przez dzieci zmarłego. Sąd dał również wiarę zgodnym zeznaniom świadków G. O. i G. J., które ograniczały się wyłącznie do kwestii związanych ze stanem technicznym pojazdu, którym w chwili śmierci podróżował Z. R..

Sąd oddalił wnioski dowodowe strony pozwanej o przeprowadzenie dowodów z opinii biegłego sądowego z zakresu toksykologii oraz biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, jak w pkt. 9 i 10 odpowiedzi na pozew, albowiem okoliczności będące przedmiotem wnioskowanych dowodów zostały już w dostatecznym stopniu wyjaśnione, a dopuszczenie w/w dowodów prowadziłoby jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postepowania.

W sprawie poza sporem pozostawało, iż w dacie zdarzenia sprawca nie był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, co uzasadnia odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W.

Strona pozwana nie kwestionowała co do zasady swojej odpowiedzialności za szkody powstałe na skutek śmierci Z. R. w wypadku komunikacyjnym z dnia 11 grudnia 2010 r., podnosiła jednak, że ustalone i wypłacone dotychczas powodom kwoty są adekwatne do rozmiaru zaistniałej u nich szkody. Zdaniem pozwanego od czasu wypłaty zadośćuczynienia nie powstała u powodów żadna nowa szkoda, która mogłaby skutkować koniecznością ustalenia dodatkowego zadośćuczynienia. Pozwany ponadto podnosił, że ewentualne zasądzone zadośćuczynienie powinno uwzględniać przyczynienie się Z. R. do powstania szkody w 70%.

W tej sytuacji spór między powodami a pozwanym ograniczał się do ustalenia rozmiaru krzywdy wywołanej u powodów wskutek zerwania więzi rodzinnych z mężem i ojcem, wysokości należnego im zadośćuczynienia oraz stopnia przyczynienia się poszkodowanego Z. R. do powstania szkody.

Dokonując oceny rozmiaru krzywdy w związku ze śmiercią osoby najbliższej, należy brać przede wszystkim pod uwagę takie okoliczności jak: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, wiek pokrzywdzonego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r. IV CSK 192/12, Legalis nr 607831)

W ocenie Sądu ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób jednoznaczny, że powódkę G. R. ze zmarłym łączyły bardzo silne więzi emocjonalne. Tworzyli oni szczęśliwe, zgodne, młode małżeństwo. Wspólnie wychowywali roczną córkę S. i oczekiwali narodzin syna R.. Powódka mogła zawsze liczyć na wsparcie ze strony męża. Zmarły starał się zapewnić utrzymanie małżonce i nowo narodzonej córce zbierając puszki oraz podejmując prace dorywcze w okolicznych gospodarstwach. Nagła śmierć męża była dla powódki traumatycznym przeżyciem, wywołała pogorszenie nastroju, uczucie przygnębienia, żalu po odejściu bliskiej osoby. Intensywność tych przeżyć była subiektywnie wysoka, gdyż badana była wówczas matką rocznego dziecka, spodziewała się drugiego. Powódka po śmierci męża nie korzystała z pomocy psychologa. G. R. nadal tęskni za zmarłym mężem. Regularnie odwiedza jego grób w W..

S. S. (3) nie pamięta ojca, zna go jedynie z opowieści matki i innych członków rodziny. S. S. (1) w okresie dorastania miała problemy w szkole, korzystała z pomocy psychologa. Powódce brakuje ojca, szczególnie w święta oraz w dniu urodzin. Myśli że byłoby jej łatwiej w życiu gdyby żył. S. S. (1) często ogląda zdjęcia, na których jest jej zmarły ojciec, regularnie odwiedza jego grób. Śmierć ojca wywołała u badanej cierpienia spowodowane wychowaniem w rodzinie niepełnej, o trudnych warunkach socjalno-bytowych spowodowanych śmiercią jednego z rodziców.

R. R. zna ojca jedynie z opowieści matki i innych członków rodziny. Mimo, że matka starała się zastąpić powodowi ojca, jego brak jest silnie odczuwalny. R. R. w miarę dorastania stwarza coraz większe problemy wychowawcze, jest agresywny w stosunku do matki. Powód ma również problemy w szkole, gdzie bije się i kłóci z innymi uczniami. Powód razem z matką i siostrą odwiedza regularnie grób ojca. Śmierć ojca wywołała u badanego cierpienia spowodowane wychowaniem w rodzinie niepełnej, o trudnych warunkach socjalno-bytowych spowodowanych śmiercią jednego z rodziców.

Podstawę roszczeń powodów stanowi art. 448 k.c. w zw. z art. 24§1 k.c. Biorąc pod uwagę aktualne poglądy doktryny i piśmiennictwa w tym zakresie, możliwość formułowania takich roszczeń nie budzi wątpliwości. Wielokrotnie została także potwierdzona w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Przykładowo w uchwale z 22.10.2010r. w sprawie III CZP 76/10, Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Wskazał także, iż nie ma przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami prawidłowo funkcjonującej rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c.

Należy także zauważyć, iż nie każdą więź rodzinną niejako automatycznie należy zaliczyć do katalogu dóbr osobistych, lecz jedynie taką, której zerwanie powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy. Osoba dochodząca roszczenia na podstawie art. 448 k.c. powinna zatem wykazać istnienie tego rodzaju więzi, stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie ( tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 09.09.2016r. w sprawie I ACa 428/16, LEX nr 2136997). Zadośćuczynienie należy się również pogrobowcowi, pomimo że istotę jego krzywdy należy oceniać na innej płaszczyźnie, gdyż złe odium śmierci ojca (utrata więzi z rodzicem) przybiera w przeważającym zakresie formę refleksyjną, a nie realną (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19.10.2016 r., I ACa 640/16, Lex nr 2184517)

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, powódka G. R. podołała w sprawie ciężarowi dowodu i wykazała, iż pomiędzy nią a zmarłym Z. R. istniał taki rodzaj więzi, których zerwanie wskutek jego śmierci doprowadziło do naruszenia dóbr osobistych powódki. Ciężarowi dowodu podołali również powodowie S. S. (1) i R. R.. W ich przypadku zerwanie silnej więzi rodzinnej miało inną formę niż w przypadku G. R.. Wiązało się przede wszystkim z poczuciem niemożliwej do zapełnienia pustki związanej z wychowywaniem się bez ojca. Z utraconą szansą na szczęśliwe dzieciństwo w pełnej rodzinie, z świadomością niemożności otrzymania wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych ze strony nieżyjącego ojca. Mając powyższe na uwadze należy przyjąć, że pomimo młodego wieku w przypadku S. S. (1) i urodzenia się już po śmierci ojca w przypadku R. R., powodowie doznali w życiu bólu i cierpienia związanego z jego stratą. Oczywistym jest, że nie miało to miejsca w momencie zdarzenia. Jednakże wraz z upływem czasu zaczęli zdawać sobie sprawę ze znaczenia tego faktu oraz krzywdy, której doświadczyli wychowując się bez udziału ojca. Powyższe niewątpliwie świadczy o zasadności zgłoszonych roszczeń co do zasady. Zerwanie wskazanych więzi jest tożsame ze wskazanym przez powodów naruszeniem dobra osobistego w postaci prawa do życia rodzinnego oraz utraty relacji z członkiem rodziny, bądź też możliwości jej nawiązania.

Wykazane zostały zatem przez powodów wszystkie przesłanki, wskazane w art. 24§1 k.c. i art. 448 k.c., uprawniające ich do żądania zadośćuczynienia.

Z kolei odpowiedzialność pozwanego z tytułu roszczeń powodów związanych z wypadkiem z dnia 11 grudnia 2000 r. r. wynika z art. 98 ust. 1 pkt 3 lit a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, albowiem posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem szkodę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany zresztą tej odpowiedzialności co do zasady nie kwestionował.

Zgodnie z treścią art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Więź między najbliższymi członkami rodziny odgrywa doniosłą rolę w życiu każdej osoby, zapewniając m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące nie tylko sferę materialną, ale i niematerialną oraz gwarantując wzajemną pomoc. Ocena rozmiaru krzywdy w związku ze śmiercią osoby najbliższej i ekwiwalentu pieniężnego należnego z tego tytułu zależy więc każdorazowo od nasilenia tych pozytywnych emocji (por. - wyrok SA Białystok z dnia 07-04-2017 w sprawie I ACa 932/16)

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż stopień krzywdy doznany przez każdego z powodów jest znaczny. Niewątpliwie zarówno żona jak i dzieci byli dla Z. R. osobami bardzo bliskimi, o czym świadczą nie tylko łączące ich więzy krwi, ale również charakter i intensywność więzów łączących go z małżonką i nowo narodzoną córką. Należy przypuszczać, że równie intensywne więzy zaistniałyby również między Z. R. a jego wówczas jeszcze nienarodzonym synem R.. Zmarły tworzył z G. R. udane, szczęśliwe małżeństwo. Żona zawsze mogła liczyć na jego pomoc i wsparcie. Z. R. wykazywał duże zainteresowanie swoją córką S., chętnie się nią zajmował. G. R. pomimo znacznego upływu czasu nadal nie pogodziła się w pełni ze śmiercią męża, często go wspomina i odwiedza jego grób. S. S. (1) i R. R., mimo że znają ojca wyłącznie z opowiadań matki i innych członków rodziny, mają jego pozytywny obraz. Mocno odczuwają jego brak w swoim życiu.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 05.01.2018 r., w sprawie I ACa 552/17 (LEX nr 2439560) art. 446 § 4 k.c. nie zawiera żadnych wskazań co do kryteriów ustalania wysokości przewidzianego w nim świadczenia. Przewiduje on jedynie, że suma zadośćuczynienia ma być odpowiednia. Krzywdę trudno wycenić. Śmierć osoby najbliższej powoduje naruszenie dobra osobistego osoby związanej emocjonalnie ze zmarłym. Zadośćuczynienie powinno przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, tak aby nie doszło do deprecjacji krzywdy, którą ma ono łagodzić. Zasadniczą funkcją zadośćuczynienia jest bowiem funkcja kompensacyjna, gdyż jego celem jest złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby bliskiej. Zatem, aby ten cel osiągnąć świadczenie z tego tytułu musi stanowić odczuwalną wartość ekonomiczną. Śmierć osoby bliskiej to ogromna dolegliwość psychiczna dla członka rodziny zmarłego, a jej skutki rozciągają się na całe jego dalsze życie.

Podzielając wskazane zapatrywania prawne oraz mając na względzie wszystkie wyżej wskazane okoliczności, Sąd uznał, że żądane przez powodów tytułem zadośćuczynienia kwoty są zawyżone.

Mając na uwadze okoliczności doznania krzywdy przez powodów oraz przesłanki wymiaru zadośćuczynienia, w ocenie Sądu, za kwotę odpowiednią w okolicznościach sprawy i w rozumieniu art. 448 k.c. należy w przypadku G. R. uznać kwotę 30.000 zł, natomiast w przypadku powodów S. S. (1) i R. R. kwoty po 40.000 zł. Uwzględniają one zarówno kompensacyjny charakter zadośćuczynienia, jak też jego pozostałe wymogi, tj. przedstawiają ekonomicznie odczuwalną wartość, nie są nadmierne w stosunku do doznanej krzywdy, a jednocześnie są utrzymane w rozsądnych granicach. Przy zróżnicowaniu w/w kwot wzięto pod uwagę okoliczność, że wychowywanie się bez jednego z rodziców jest bez wątpienia źródłem bólu i cierpienia oraz wpływa negatywnie na całe dalsze życie dziecka.

Dokonując oceny stopnia przyczynienia się poszkodowanego Z. R. Sąd wziął pod uwagę nie budzącą żadnych wątpliwości w świetle zebranego materiału dowodowego okoliczność podróżowania przez zmarłego samochodem prowadzonym przez nietrzeźwego kierowcę, w dodatku nie posiadającego uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Zgoda na jazdę samochodem z kierującym, który jest w stanie nietrzeźwości, jest równoznaczna z przyczynieniem się do powstania szkody w stopniu znacznym (vide: wyrok Sadu Najwyższego z dnia 03.03.2017 r., I CSK 213/16, Legalis nr 1580972). Zdaniem Sądu nie można jednak zgodzić się z podniesionym przez stronę pozwaną zarzutem, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody aż w 70%. Przyjęcie tak wysokiego stopnia przyczynienia się, prowadziłoby bowiem do irracjonalnej konkluzji, że Z. R. będący jedynie pasażerem, miał większą kontrolę nad pojazdem, sposobem jazdy, reakcjami na zagrożenia drogowe i dostosowaniem jazdy do warunków drogowych, niż kierowca pojazdu. W ocenie Sądu w okolicznościach sprawy za adekwatny należy uznać stopień przyczynienia się poszkodowanego w wysokości 50%. Na przyczynienie się w takiej właśnie wysokości wskazują powodowie w treści pozwu. Taki też stopień przyczynienia się przyjął również sam pozwany wypłacając powodom zadośćuczynienie w marcu 2015 r.

Mając na uwadze powyższe Sąd ustalił, że przy uwzględnieniu 50% przyczynienia się powódce G. R. należy się świadczenie w kwocie 15.000 zł, natomiast powodom S. S. (1) i R. R. świadczenia w kwotach po 20.000 zł. Ponieważ pozwany wypłacił już powodom w marcu 2015 r. świadczenia w takiej właśnie wysokości, brak było podstaw do uwzględniani dalej idących roszczeń powodów.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punktach I wyroku i oddalił powództwa w całości

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. odstępując od obciążenia nimi powodów. Przyjęcie za podstawę orzeczenia zasady odpowiedzialności za wynik sporu i obciążenie strony przegrywającej całością, czy nawet częścią kosztów procesu, może w konkretnej sprawie, kolidować z poczuciem sprawiedliwości oraz słuszności. W celu zapobieżenia ewentualności wydania orzeczenia w takich warunkach wprowadzona została możliwość oparcia go na regule objętej art. 102 k.p.c. Zgodnie z nią, do nieobciążenia strony przegrywającej sprawę obowiązkiem zwrotu, wygrywającemu przeciwnikowi, kosztów procesu w całości lub części, dojść może, jeśli zaistniały szczególnie uzasadnione wypadki. Wskazuje to na określenie tej zasady jako wyjątku od podstawowej, unormowanej w art. 98 § 1 k.p.c., a zarazem wyklucza dokonywanie rozszerzającej wykładni. Do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” zaliczane są m. in. okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, a wśród nich subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 01.12.2011 r., I Cz 26/11, Legalis nr 496820). W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy to właśnie subiektywne przekonanie powodów o rozmiarze zaistniałej u nich szkody, skutkowało przekonaniem powodów o zasadności wystąpienia z żądaniem zasądzenia zadośćuczynienia w wysokości wskazanej w pozwie. Tymczasem ustalenie obiektywnego rozmiaru powstałej u powodów szkody oraz wysokości należnego im z tego tytułu zadośćuczynienia możliwe jest dopiero wskutek wszechstronnego rozważenia przez Sąd całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W tej sytuacji obciążanie powodów obowiązkiem zwrotu kosztów procesu kolidowałoby w ocenie Sądu z poczuciem sprawiedliwości oraz słuszności.